Geef ze een plan. Laat ze zelf bouwen. 

29-06-2023
  • Mensen hechten meer waarde aan dingen die ze zelf maken 
  • Dit is ook het geval wanneer ze de dingen niet mogen personaliseren 
  • Als je gedrag wil veranderen in een organisatie, hou je daar best rekening mee 


Eigen werk

Je medewerkers houden vast aan die éne procedure die ze acht jaar geleden samen uitschreven. Je merkt dat de salesverantwoordelijken de eigen documenten beter vinden dan het materiaal dat marketing hen bezorgde. Ook het leiderschapsmodel dat de organisatie zelf samenstelde, lijkt kwalitatiever dan de wetenschappelijke versie.


Hoe komt dit? Hoe komt het dat deze mensen meer waarde hechten aan de dingen die ze zelf maakten? Zou het kunnen dat hier sprake is van het IKEA-effect?


Het IKEA-effect

Het IKEA-effect is immers een denkfout. Een denkfout die ervoor zorgt dat je de waarde van producten die je gedeeltelijk zelf hebt gemaakt hoger inschat dan deze in werkelijkheid is. Dit IKEA-effect werd bekend nadat een aantal onderzoekers van verschillende universiteiten samen drie studies publiceerden.

Het IKEA-effect is een denkfout

Experiment

In één van deze studies plooiden de deelnemers eigen origamikikkers en -kraanvogels. Opvallend was dat de deelnemers hun kikkers en kraanvogels niet mochten personaliseren. Ze werkten aan totaal generieke projecten die geen ruimte bood aan eigen inbreng.

Wanneer hen werd gevraagd het eindproduct te waarderen, waren ze ervan overtuigd dat ze best wat waard waren. Ze waardeerden hun eigen plooisels ongeveer vijf keer meer dan de deelnemers die er niet aan meegewerkt hadden.

We schatten wat we zelf gemaakt hebben hoger in

Ook de IKEA-meubels die je zelf in elkaar gezet hebt, worden plots meer waard. Want zeg eens, wil jij je LACK-salontafeltje nog verkopen voor € 14,99 nadat je het in elkaar hebt gezet? Het lijkt erop dat ook jouw arbeid omgezet wordt naar liefde.

Jouw arbeid wordt omgezet naar liefde

Gevolgen


Maar wat betekent dat nu voor jouw organisatie? Wat is de link met de voorbeelden van in het begin?

Wel, wanneer je je medewerkers vraagt afstand te doen van iets wat ze zelf samenstelden, zal dat niet zo eenvoudig zijn. Ze schatten de waarde ervan waarschijnlijk zelf veel hoger in dan jij dat doet.


Maar ook

Maar wanneer je iets nieuws invoert, kan je gebruik maken van dit effect. En de medewerkers mee laten bouwen aan het resultaat. Let wel… met de bouwstenen en het plan dat jij hen bezorgt.


Bron

Norton, M. I., Mochon, D., & Ariely, D. (2012). The IKEA effect: When labor leads to love. Journal of Consumer Psychology, 22(3), 453–460.